Ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός της Ελλάδας και οι Εξελίξεις στα Εξοπλιστικά
Στην κατεύθυνση της επίσημης αποτύπωσης των δυνητικών ορίων της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, η Αθήνα κατέθεσε τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό. Αυτή η κίνηση σηματοδοτεί για πρώτη φορά την καταγραφή των ορίων της ελληνικής υφαλοκρηπίδας σε ευρωπαϊκό κείμενο, με πλήρη διάσταση που περιλαμβάνει τις θαλάσσιες ζώνες της ηπειρωτικής χώρας και των νησιών. Ο Γιώργος Γεραπετρίτης, Υπουργός Εξωτερικών, επεσήμανε τη σπουδαιότητα του εγγράφου, τονίζοντας ότι καταγράφηκαν σε χάρτη τα απώτατα όρια της υφαλοκρηπίδας, γεγονός που ενισχύει τη θέση της Ελλάδας βάσει του διεθνούς δικαίου.
Στον χάρτη αυτό, περιλαμβάνονται οι συμφωνίες οριοθέτησης Αποκλειστικών Οικονομικών Ζωνών με την Ιταλία και την Αίγυπτο, που προήλθαν από διμερείς διαπραγματεύσεις, οι οποίες βασίστηκαν στους κανόνες του Δικαίου της Θάλασσας και στις αρχές καλής γειτονίας. Η συμφωνία με την Αίγυπτο, σύμφωνα με τον Υπουργό, αμφισβητεί το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο και αποδεικνύει την ελληνική επιμονή απέναντι στις αναθεωρητικές τάσεις της Τουρκίας. Διαβεβαίωσε ότι ο σχεδιασμός καλύπτει το σύνολο της δικαιοδοσίας της χώρας και επηρεάζει τις θαλάσσιες ζώνες σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο.
Ο χάρτης αποτυπώνει τη μέση γραμμή για τις μη οριοθετημένες περιοχές της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, διασφαλίζοντας σχεδόν το μέγιστο των θαλασσίων ζωνών που η Ελλάδα μπορεί να διαθέτει. Ο Αλκιβιάδης Στεφανής τόνισε ότι η κίνηση αυτή ενισχύει τη θέση της χώρας στον τομέα της άμυνας. Όσον αφορά τα χωρικά ύδατα του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου, οι λεπτομέρειες δείχνουν έκταση 6 ναυτικών μιλίων, με την επεκτασιμότητα στα 12 ναυτικά μίλια να παραμένει αναφαίρετο δικαίωμα της Ελλάδας.
Το Υπουργείο Εξωτερικών ανακοίνωσε ότι η Ελλάδα διατηρεί το δικαίωμα να ασκήσει αυτή την επέκταση όταν το κρίνει εθνικά συμφέρον. Η κυβέρνηση υπογραμμίζει τη δέσμευσή της να διαφυλάξει τα εθνικά συμφέροντα και επαναλαμβάνει την επιθυμία της να συνεχιστεί ο ελληνοτουρκικός διάλογος. Παρά τις προκλήσεις, οι ελληνικές θέσεις καθορίζονται σαφώς από το διεθνές δίκαιο και η στρατηγική που ακολουθείται θα υπερασπιστεί τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας.
Η τουρκική πλευρά, μέσω του Τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών, αντέτεινε ότι ορισμένες από τις περιοχές που καθορίζονται στο Σχέδιο παραβιάζουν την τουρκική θαλάσσια δικαιοδοσία. Επέστησε την προσοχή στην ανάγκη αποφυγής μονομερών δράσεων. Αυτή η αντιπαράθεση καταδεικνύει τις θεμελιώδεις διαφορές μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας σχετικά με την οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών και τη διαχείριση των θαλάσσιων πόρων στην περιοχή.
Οι πρόσφατες εξελίξεις στο ΚΥΣΕΑ και τα εξοπλιστικά προγράμματα
Η σημασία της στρατηγικής για τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό συνοδεύεται από την αντίστοιχη έγκριση του Κυβερνητικού Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας (ΚΥΣΕΑ) για το νέο δωδεκαετές εξοπλιστικό πρόγραμμα που έχει στόχο να ενισχύσει τις Ένοπλες Δυνάμεις της χώρας. Το πρόγραμμα ενσωματώνει νέες αμυντικές τεχνολογίες και ενισχύει τη συμμετοχή της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας στα εξοπλιστικά σχέδια. Με προϋπολογισμό ύψους 25 δισεκατομμυρίων, το πρόγραμμα επικεντρώνεται στην ενσωμάτωση προηγμένων οπλικών συστημάτων, στην υποστήριξη και στη διαφάνεια της διαδικασίας προμήθειας.
Κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης, ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας παρουσίασε αναγκαία μέτρα ενίσχυσης της εθνικής άμυνας, ενώ χαρακτηριστικά προγράμματα περιλαμβάνουν τον εκσυγχρονισμό του στόλου των F-16, την απόκτηση νέων υποβρυχίων και πλοίων, καθώς και τη συμμετοχή ελληνικών βιομηχανιών στη διαδικασία παραγωγής. Σημαντικό ρόλο στον σχεδιασμό διαδραματίζει και η ασφαλής ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ, με επίκεντρο την ενεργειακή ασφάλεια και την ανάπτυξη υποδομών προς αυτή την κατεύθυνση.
Μεταξύ των επισημάνσεων, τέθηκε το κρίσιμο ζήτημα των ελληνοτουρκικών σχέσεων, που παραμένει έντονα επίκαιρο, καθώς οι παράμετροι της θαλάσσιας οριοθέτησης επικαλύπτονται με τις γεωπολιτικές εξελίξεις στην περιοχή. Ο Άγγελος Συρίγος, καθηγητής Διεθνούς Δικαίου, τόνισε ότι οι ελληνικές θέσεις βασίζονται στο διεθνές δίκαιο, προκάλλοντας μια ακόμα διάσταση στην ήδη περίπλοκη κατάσταση.
Η Ελλάδα στοχεύει να εξασφαλίσει τη σταθερότητα και την ασφάλεια της περιοχής αντιμετωπίζοντας προκλήσεις που ενδέχεται να προκύψουν, με το βλέμμα στραμμένο στην εδραίωση της θέσης της στην Διεθνή Κοινότητα.