Μια συμβολική ανανέωση, κατά την οποία το χάος αντικαθιστά την καθιερωμένη τάξη, μια προσωρινή ανατροπή της ιεραρχίας με αστεία, ποτό και άφθονο φαγητό.
Το εορταστικό πνεύμα μεταφέρει από το Βαμβακόφυτο Σερρών ο δημοσιογράφος της ΕΡΤ Βασίλης Αναστασιάδης.
Ο Αντώνης Σιάμης, πρόεδρος του Μορφωτικού Λαογραφικού Ομίλου, αναφέρει ότι τα μπαμπούγερα είναι ένα διονυσιακό έθιμο το οποίο οι κάτοικοι κατάφεραν να το διατηρήσουν. Οι νέοι αναλαμβάνουν κάθε χρόνο την κατασκευή των στολών από δέρματα αιγοπροβάτων και κέρατα. Έτσι μπαίνουν στο εορταστικό πνεύμα και αναδεικνύουν την πλούσια κληρονομιά του τόπου.
Όλα είναι φυσικά υλικά και χειροποίητα που βγαίνουν από τα χέρια νεαρών κατασκευαστών, οι οποίοι ακολουθούν τα αρχαία πρότυπα. Όπως λέει ο κ. Σιάμης μια στολή ζυγίζει έως και 30 κιλά, οπότε αναλαμβάνουν να τις φορέσουν οι πιο δυνατοί για να αντέχουν τον χορό με τόσο βάρος στους δρόμους.
Πρωταγωνιστές στην γιορτή, είναι η μπάμπω και ο γέρος που δίνουν και το όνομα στα Μπαμπούγερα. Τον χορό σέρνουν η νύφη, ο γαμπρός οι καλεσμένοι και ακολουθούν τραγόμορφοι κουδουνοφόροι, οι τοπουζάρηδες, όπως λέγονται.
Ένα διήμερο που ξεκινά από το Σάββατο το πρωί της 1ης Μαρτίου με δωρεάν κρασί, το άναμμα της φωτιάς και γλέντι υπό τους ήχους αρχέγονων τελετουργιών. Την Κυριακή ακολουθεί η μεγάλη παρέλαση. Μετά από το πρώτο σόκ των τραγοφόρων οι επισκέπτες δονούνται σε διονυσιακούς ρυθμούς.
Στην δίνη της εικοτολογίας μελετητές και ιστορικοί προσπαθούν να ανακαλύψουν την αιτία τόσο επίμονων εθίμων, για τις τελετές εξαγνισμού, τις θυσίες, για το τέλος του χειμώνα, την αναγέννηση της φύσεως.
Μια τελετουργία, στην οποία οι κοινωνικοί ρόλοι αντιστρέφονται και οι νόρμες σχετικά με την επιθυμητή συμπεριφορά αναστέλλονται. Στα χειρόγραφα του Μακρόβιου διαβάζουμε πως εκείνες τις ημέρες η πανηγυρική ατμόσφαιρα ανέτρεπε τα ρωμαϊκά κοινωνικά πρότυπα.[1]
Στο Ιουλιανό ημερολόγιο τα Ανθεστήρια αντιστοιχούν γύρω στον μήνα Φεβρουάριο και ένα τριήμερο φεστιβάλ για τον θεό Διόνυσο πραγματοποιείται από τις 11 έως τις 13 του Ανθεστερίωνα. Ανάλογα σκηνικά τραγόμορφων χορευτών, που ανάβουν φωτιές και τρέχουν αλαλάζοντας και κτυπώντας κουδούνες, αποτελούν τελετουργικά που ακολουθούνται σχεδόν πανομοιότυπα σε όλο τον ευρωπαϊκό βορρά. Οι μαρτυρίες από τον Τάκιτο αναφέρουν την γερμανίδα «Μητέρα Γη», ονόματι Νέρτους (Nerthus) ντυμένη ως νύφη που μεταφέρεται με πομπή.[2]
Ο χειμώνας θεωρείτο ως η εποχή των πνευμάτων του σκότους και της ένδειας τροφής, που έπρεπε να διωχθούν για να επιστρέψει το καλοκαίρι. Το καρναβάλι αποτελούσε μια ιεροτελεστία του περάσματος στο φως, μια γιορτή γονιμότητας, το πρώτο ανοιξιάτικο φεστιβάλ του νέου έτους. Όσον αφορά την κρεατοφαγία και την επακόλουθη “νηστεία” καθώς υπήρχε έλλειψη τροφίμων στο τέλος του χειμώνα έως ότου παραχθούν τα ανοιξιάτικα προϊόντα, οι άνθρωποι περιορίζονταν στα ελάχιστα απαραίτητα γεύματα. Τις ημέρες πριν από την “νηστεία” κατανάλωναν όλα τα χειμωνιάτικα αποθέματα κρέατος, βουτύρου και λίπους που είχαν απομείνει, γιατί διαφορετικά θα σάπιζαν. Τα ζώα είχαν ήδη σφαγεί τον Νοέμβριο και το κρέας τους δεν μπορούσε πλέον να διατηρηθεί, καθώς αυξανόταν η θερμοκρασία. Όλη η τροφή που είχε μείνει από τον χειμώνα έπρεπε να καταναλωθεί για να διασφαλιστεί ότι θα επιβιώσουν έως την άνοιξη, που θα έδινε νέες πηγές τροφής.
Αν και οι λάτρεις του σύγχρονου καρναβαλιού ενδιαφέρονται ελάχιστα έως καθόλου για την ακριβή προέλευση του καρναβαλιού, η γνώση δεν έβλαψε ποτέ. Όλα εκείνα τα παμπάλαια έθιμα βρήκαν μια θέση στην νέα θρησκεία, που συνέχισε να γιορτάζει με τον ίδιο τρόπο και το ίδιο διάστημα, όπως οι αρχαίοι ειδωλολάτρες.
Οι παγανιστικές συνήθειες από τα Σατουρνάλια, Λουπερκάλια, και Βακχανάλια παρέμεναν ισχυρές. Η έναρξη της Μεγάλης Τεσσαρακοστής καθιερώθηκε από την Σύνοδο του Μπενεβέντο το 1091, αν και απαγορευτικοί νόμοι (επί ποινή θανάτου) για την κατανάλωση κρέατος κατά τις ημέρες της νηστείας προϋπήρχαν, καθώς αυτό ταυτιζόταν με τις θυσίες και λατρείες στους αρχαίους θεούς. Η “Γιορτή των Ανοήτων” (Fêtes des Fous), στην οποία συμμετείχε ένθερμα ο κατώτερος κλήρος εξέγειρε την ηγεσία της εκκλησίας στην Γαλλία, αλλά παρά τις εξοντωτικές ποινές, ο Βίκτωρ Ουγκώ παρατηρούσε ότι το πνεύμα παρέμενε ισχυρό. Έτσι, ξεκίνησε το μυθιστόρημα Η Παναγία των Παρισίων με το σκηνικό αυτής της γιορτής. Τελικά τα έθιμα αιώνων επικράτησαν, αλλά εντάχθηκαν στο νέο καλεντάρι, καθώς διαπιστώθηκε ότι ήταν αδύνατο να καταργηθούν από την συλλογική μνήμη, ούτε υπήρχε κάτι καλύτερο για να αντικατασταθούν.